Türkiye'nin Yerli Araçları: TOGG ve Otomotiv Devleri
Türkiye’de üretilen yerli araç modellerini, segmentlerine göre listeleyerek vergi avantajları, filo kullanımı ve ikinci el değerleri açısından değerlendirdik.

Made in Türkiye: Otomotiv Devlerinin Üretim Üssü ve Yerli Pazarın Geleceği
Avrupa'nın ticari araç lideri, hibrit teknolojisinin merkezi ve şimdi de elektrikli mobilite ekosistemi... Türkiye'nin montaj sanayisinden teknoloji ihracatçısına dönüşüm hikayesini, fabrikaları ve beklenen ÖTV hamlesini mercek altına aldık.
Dünya haritasını önünüze koyup otomotiv lojistiği için bir merkez seçmek isteseydiniz, parmağınız muhtemelen Türkiye'nin üzerine gelirdi. Ancak Türkiye'nin otomotivdeki konumu sadece coğrafi avantajla açıklanamaz.
Bursa, Kocaeli, Sakarya ve Aksaray hattında kurulan devasa üretim ekosistemi, bugün sadece "montaj" yapan bantlardan ibaret değil. Türk mühendislerinin imzasını taşıyan projeler, Paris caddelerindeki bir SUV'den, New York'taki bir taksiye kadar küresel yollarda boy gösteriyor. Bu makalede, Türkiye'de üretilen modellerin teknik anatomisini ve sektörün merakla beklediği vergi düzenlemelerini derinlemesine inceliyoruz.
Yarım Asırlık Rüya: Devrim'den Küresel Güce
Türk otomotiv sanayisinin serüveni, aslında bir "meydan okuma" hikayesidir. 1961 yılında Eskişehir demiryolu fabrikasında, mühendislerin gecesini gündüzüne katarak 129 günde ürettiği "Devrim" otomobili, belki yollara seri olarak çıkamadı ama bir sanayi devriminin fitilini ateşledi.
1966'da Anadol ile başlayan seri üretim heyecanı, 1970'lerde Tofaş ve Oyak Renault fabrikalarının kurulmasıyla endüstriyel bir kimlik kazandı. Ancak asıl kırılma noktası, 1996 Gümrük Birliği anlaşmasıydı. "Yerli sanayi batar" endişelerinin aksine, Türk otomotivi kalite standartlarını Avrupa seviyesine çekerek, iç pazar odaklı yapıdan "ihracat odaklı" bir deve dönüştü. Bugün gelinen noktada Türkiye, Avrupa'nın en büyük hafif ticari araç üreticisi konumundadır.
TOGG: Bir Otomobilden Fazlası
Türkiye'nin 60 yıllık yerli otomobil hasreti, Gemlik'te kurulan teknoloji kampüsünde farklı bir vizyonla son buldu. Togg, kendini bir otomobil fabrikası olarak değil, bir "mobilite teknoloji şirketi" olarak tanımlıyor.
Üretilen T10X modeli, doğuştan elektrikli platformu sayesinde içten yanmalı araçlardan dönüştürülen rakiplerine göre daha geniş iç hacim ve daha dengeli bir sürüş dinamiği sunuyor. Gemlik'teki tesisin hemen yanında kurulan Siro batarya fabrikası ise, Türkiye'yi bölgenin batarya üretim üssü yapma hedefini taşıyor. 2025'te yollara çıkacak olan T10F (Sedan/Fastback) modeli, markanın ihracat hedeflerindeki en büyük kozu olacak.
Tofaş ve Egea Efsanesi: "Ezber Bozan" Proje
Bursa'daki Tofaş fabrikası, Stellantis grubunun dünya genelindeki en verimli fabrikalarından biri olarak kabul edilir. Ancak Tofaş'ı özel kılan sadece üretim kalitesi değil, AR-GE yeteneğidir.
Türkiye pazarının en çok satan modeli Fiat Egea (Avrupa'daki adıyla Tipo), fikir aşamasından üretim bandına kadar Türk mühendislerinin liderliğinde geliştirildi. "Ezber Bozan" sloganıyla yola çıkan proje, sedan, hatchback, cross ve station wagon gövde tipleriyle hem ailelerin hem de şirket filolarının vazgeçilmezi oldu.
Ford Otosan: Avrupa'nın Ticari Araç Kalbi
Kocaeli'deki Ford Otosan tesisleri, Ford'un Amerika dışındaki en büyük ticari araç üretim merkezidir. Gölcük ve Yeniköy fabrikaları, küresel ticaretin yükünü sırtlayan Transit ailesinin evidir. Ancak burayı asıl önemli kılan, elektrikli dönüşüme yaptığı öncülüktür.
Türkiye'de üretilen E-Transit, Ford'un Avrupa'daki elektrifikasyon stratejisinin en kritik oyuncusu. Ayrıca Volkswagen ile yapılan stratejik ortaklık (Ford-VW Alliance) kapsamında, Volkswagen'in yeni nesil ticari araçları da artık Kocaeli'de, Türk işçisinin emeğiyle üretilecek. Bu durum, Türkiye'nin üretim kalitesine duyulan güvenin en somut kanıtıdır.
Toyota Sakarya: Hibrit Teknolojisinin Üssü
Sakarya'daki Toyota fabrikası, markanın "Sıfır Hata" prensibini en iyi uygulayan tesislerden biri olarak defalarca ödül aldı. Burası, dünyanın en çok satan otomobili Corolla Sedan'ın ve fütüristik tasarımıyla dikkat çeken C-HR modelinin üretim merkezidir.
Sakarya fabrikasının en büyük özelliği, Toyota'nın Avrupa'daki ilk Şarj Edilebilir Hibrit (PHEV) otomobil ve batarya üretim tesisi olmasıdır. Yeni nesil C-HR'ın PHEV versiyonu, Türkiye'den dünyaya ihraç edilirken, fabrikanın %100 yenilenebilir enerji kullanması da sürdürülebilirlik açısından büyük bir örnektir.
Renault'un Uluslararası Planı
Oyak Renault, "Uluslararası Oyun Planı 2027" kapsamında Bursa'yı küresel bir hibrit motor ve SUV üretim merkezine dönüştürüyor. Avrupa'nın lideri Clio'nun yanına, artık Bursa'da üretilen Yeni Duster da eklendi.
Hyundai'nin Avrupa Kapısı
İzmit'teki Hyundai Assan fabrikası, markanın kompakt modellerinin evidir. i10 ve i20 modelleriyle başlayan serüven, şimdi crossover segmentindeki Bayon ile devam ediyor. Üretimin %90'ından fazlası Avrupa'ya ihraç ediliyor.
Sektörün Gözü Kulağı Ankara'da: ÖTV Reformu Geliyor mu?
Türkiye otomotiv pazarının en büyük handikapı, yüksek vergi oranlarıdır. Ancak Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Türkiye'nin 2053 Net Sıfır Emisyon hedefi, vergi sisteminde köklü bir değişikliği zorunlu kılıyor.
- ➔ Emisyona Dayalı Vergilendirme: Motor hacmine dayalı mevcut ÖTV sisteminin, yerini karbon emisyonuna dayalı (çevreci aracı teşvik eden) bir sisteme bırakması bekleniyor.
- ➔ Yerli Üretime Teşvik: Togg ve diğer yerli üretim modellerin rekabetçiliğini artıracak matrah düzenlemeleri veya kredi destek paketleri 2025 projeksiyonlarında masada duruyor.
